Czechy są jednym z największych na świecie producentów, eksporterów i konsumentów maku. Nasiona maku znane są ze swoich pozytywnych właściwości zdrowotnych, wyraźnego orzechowego smaku, w Czechach należą do najbardziej podstawowych i popularnych składników tradycyjnych czeskich wypieków.
Mak, kojarzony w Europie Zachodniej i USA przede wszystkim z przemysłem narkotykowym – to jedyna europejska roślina pozwalająca na wyprodukowanie heroiny niskim kosztem. w Czechach jednak nasiona maku są jednak nieodłączną częścią kuchni narodowej. Tradycyjnie maki dominują w kuchniach słowiańskich, z pewnymi wyjątkami.
– Mak jest tradycyjnym produktem w krajach słowiańskich, w krajach niemieckojęzycznych, a także w kulturze żydowskiej. Dla nas słoma makowa nie jest ważna, to marnotrawstwo. Ale dla innych plantatorów w Europie jest to podstawowy produkt, dla którego go uprawiają – mówi Jiří Vaněk z firmy rolniczej Úněšovský Statek.
Większość czeskiej produkcji maku jest eksportowana do Rosji, Polski, Słowacji, Ukrainy, Austrii, Niemiec, Węgier i Holandii. Część czeskich maków trafia również do USA, gdzie najczęstszymi klientami są społeczności o europejskich korzeniach słowiańskich.
W Europie zarejestrowanych jest około 50 odmian maku. W Czechach najbardziej rozpowszechnione odmiany to Major, Maraton i Bergam, które pochodzą ze stacji hodowlanych zlokalizowanych na Słowacji. Charakteryzują się białymi lub jasnoróżowo-białymi kwiatami.
Białe maki nie są na ogół wykorzystywane w przemyśle piekarniczym ze względu na silny orzechowy aromat i ponadnormatywne bogactwo oleju i białek. W Europie Środkowej konsumenci najczęściej używają jednak maku niebieskiego, który ma wysoką zawartość oleju. Jest on również tłoczony w celu produkcji mleka makowego.
Maki mają właściwości prozdrowotne – pomagają w walce z bezsennością, egzemą i zapobiegają udarom. Wykazano również, że mają pozytywny wpływ na kości, stawy, zęby, włosy, a nawet wzrok.
Uprawa maków nie jest jednak najłatwiejszym zadaniem ze względu na szczególne wymagania dotyczące gleby, temperatury, światła i wilgoci. Ponadto istnieją pewne obowiązki prawne, których należy przestrzegać, aby zapobiec możliwemu niewłaściwemu wykorzystaniu maków do produkcji narkotyków.